ସ୍ୱାଧୀନତାର ସଂଜ୍ଞା

ଡଃ ବିୟତପ୍ରଜ୍ଞା  ଆଚାର୍ଯ୍ୟ

ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଦୁଇ ଥର ତିରଙ୍ଗାକୁ ବାକ୍ସ ଭିତରୁ ବାହାର କରି ମୁଣ୍ଡ ଉପରକୁ କରି ଗର୍ବର ସହ “ଜନ ଗଣ ମନ ” ଗାଇ, ସେଉ ବୁନ୍ଦି ଖାଇ ବଡ ଖୁସି ହୋଇ  ଘରକୁ ଫେରୁ l

ଆମେ ଆମ ଦେଶକୁ ସ୍ୱାଧୀନ କଲେ । ଆମେ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶର ନାଗରିକ – ଠିକ ଅଛି । ତେବେ ଆମେ ସତରେ କେତେ ସ୍ୱାଧୀନ ?

ଆମେ ଅନ୍ତର୍ମନ କେତେ ସ୍ୱାଧୀନ ?

ଆମେ ସମସ୍ତେ ପରାଧୀନ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦୁଇଟି ବିଭାବରେ – ଭୟ ଓ ଲୋଭ । ତେବେ ମୁଁ କହିବି – ବୋଧହୁଏ ‘ଭୟ‘ ହିଁ ସମସ୍ତ ସମସ୍ୟାର ଜଡ଼ । 

ଧରିନିଅନ୍ତୁ ଆମ ସମାଜର ସବୁଠୁ ବଡ ସମସ୍ୟା ‘ଦୁର୍ନୀତି‘ ବିଷୟ – ଆମେ ବହୁତ ଚିତ୍କାର କରୁ ‘ଦୁର୍ନୀତି ହେଲା ‘ ‘ ଦୁର୍ନୀତି ହେଲା ‘ । ହେଲେ ମଉକା ମିଳିବାମାତ୍ରେ ଆମେ  କଲେ କ’ଣ? ପୁଣି ସେଇ ଦୁର୍ନୀତି !

 ଆଛା, ଏଥର ଦେଖିବା ଦୁର୍ନୀତି ହୁଏ କଣ ପାଇଁ ? ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦରକାର – ‘ ଆବଶ୍ୟକତାଠାରୁ ଅଧିକ ‘ – ଏଠି ଲୋଭ କାମ କଲା । କିନ୍ତୁ ‘ ଲୋଭ ‘ ପଛରେ ରହିଛି ‘ ଭୟ ‘ । କାଳେ କାଲି ଆଉ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ରହିବିନି , କାଳେ ମୋ ପୁତ୍ର , ପୌତ୍ରମାନେ ଭଲ ପାଠ ପଢ଼ିବେନି କିମ୍ବା ଭଲ ରୋଜଗାର କରିବେନି। ହୁଏତ ସରକାର ନିଜ ନୀତି ବଦଳାଇଦେବେ – ଏମିତି ଭୟରେ ହିଁ ଆମେ ଅର୍ଥ ଗଚ୍ଛିତ କରିଚାଲୁ । ଏମିତିକି ନିଜ ଭାଗ ଖାଇ , ଭାଇର ଭାଗ ଖାଇ , ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଭାଗ ବି ଖାଇ ବସୁ ।

“କ’ଣ ହେଲା? ଆପଣ ଦୁର୍ନୀତି କରନ୍ତିନି ! ଆପଣ ଭାରି ସାତ୍ତ୍ଵିକ, ବହୁତ ପୂଜାପାଠ କରନ୍ତି ! କାହା ପଇସାକୁ ଅନାନ୍ତିନି ? ନିଜ ପଇସାରେ ଯେତେ ଯାହା ସମ୍ଭବ ଖର୍ଚ୍ଚବାର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି ?”

ଆଛା !  ତାହେଲେ ନିଜର ଆଠରୁ ଅଠର ଠାକୁରଙ୍କ ପାଇଁ ଜରୀଭର୍ତ୍ତି ଫୁଲ କାହିଁକି ନେଇଯାନ୍ତି ସକାଳୁ ସକାଳୁ ? କେବେ ବି ଗଣି ଗଣି ୧୮ – ୨୦ ଫୁଲ ନିଅନ୍ତି କି ? ଗଛରେ ଫୁଲ ଅଛି ତ କାହିଁକି ନ ନେବି ? ଭୁଲିଯାନ୍ତି ଯେ ,  ଆପଣଙ୍କ  ଆଖପାଖର ପଡୋଶୀ ଭଉଣୀ –  ଭାଇମାନେ ମଧ୍ୟ ଫୁଲ ଟିକିଏ ଚାହାନ୍ତି , ତାଙ୍କ ଠାକୁର ପୂଜାପାଇଁ । 

ଆପଣ ନିଜ ଧନରେ ନିଜ ସକ୍ଷମ ଭିତରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି ପରା ! ସେଥିପାଇଁ ମୋଟା ବିଜୁଳି ବିଲ ଭରିବାର କ୍ଷମତା ଥିବାରୁ ଦିନରାତି ୨୪ ଘଣ୍ଟା ଆପଣଙ୍କର ଏ . ସି . ଚାଲେ । ଭୁଲିଯାନ୍ତି କମରାର ଲାଇଟ, ଫ୍ୟାନ ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ,  ଯେତେବେଳେ ଉଠିଆସନ୍ତି କାମରେ । ଆପଣ ବିଲ ତ ଭରିଦେଲେ , ବିଜୁଳି ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ କରି ଦେଖାନ୍ତୁ ତ ?

ଖାଦ୍ୟଥାଳିରେ  ଦଶ ପ୍ରକାର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ନ ହେଲେ ପାଟିକୁ ରୁଚେନି l ଯେତିକି ଇଚ୍ଛା ହୁଏ ଖାଆନ୍ତି , ବାକି ଯାଏ ଅଳିଆ ଗଦାକୁ I ଧରଣୀ ମା‘ ର ବୁକୁ ଚିରି କୃଷକ ଦାନା ଯୋଗାଏ, କେହି ଆପଣଙ୍କୁ ଆଣି ଦାନା ଗୋଡ ତଳେ ଜୁଟାଏ , ପୁଣି ନିଜ କଷ୍ଟୋପାର୍ଜିତ ଅର୍ଥରେ ସେ ସବୁ ଆପଣ କିଣନ୍ତି , ଜଣେ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଗଲଦ–ଘର୍ମ ହୋଇ ରାନ୍ଧି ପରଶେ ….ହେଲେ କି ମୂଲ୍ୟ ଦେଲେ ଆପଣ ?

ଏତଦ୍ଦ୍ୱାରା ଆପଣ ନିଜ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼େଇଲେ ଆଉ ତା ସହ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଭୟ ମଧ୍ୟ I ସରକାର ଏ କୃତ୍ରିମ ଅଭାବକୁ ଏଡେ଼ଇବାକୁ ଯାଇ ନାନାଦି ଗବେଷଣା , ସାର , କୀଟନାଶକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଆଦିର ବ୍ୟବହାର ବଢ଼େଇ ଦିଅନ୍ତି I ସେଠୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ ରୋଗର ଭୟ l ପୁଣି ଲୋଭ ଆଉ ଭୟ l ଆରମ୍ଭ ହେଲା ଆପଣଙ୍କ ଲୋଭରୁ ଆଉ ସରିଲା ଆପଣଙ୍କ ଭୟରେ I ନିଜର ଦୁଇ ଇଞ୍ଚର ମାଂସପେଶୀ ଯାହାକୁ ଆମେ “ଜିଭ” କହୁ, ତା ହାତରେ ଆପଣ ନିଜ ସ୍ଵାଧୀନତାଟିକୁ ସମର୍ପି ଦେଲେ l

ଆମେ ପରାଧୀନ ଆମ ‘କାମନା ‘ ଆଗରେ ।  କାମନା ପୂର୍ତ୍ତି କରିବାକୁ ଯାଇ ଆମେ ଉର୍ଦ୍ଧଶ୍ୱାସ ହୋଇ ‘ଲୋଭ ‘ କବଳରେ ପଡୁଛେ । ସେଇଠୁ ‘ଲୋଭ ‘ – ‘ଭୟ ‘ ସାଥୀ ହୋଇ ଆମକୁ କଲବଲ କରୁଛନ୍ତି । 

ଆସନ୍ତୁ ‘ ନିର୍ଲୋଭ ‘ ହେବା , ‘ ନିର୍ଭୟ ‘ ହେବା । ଗୀତାରେ ଶ୍ଳୋକରେ ସେଥିପାଇଁ ବୋଧେହୁଏ ଦୈବୀଗୁଣ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ  ‘ ଅଭୟ’ ବିଭାବ  ହିଁ ଆସେ – “ଅଭୟମ ସତ୍ତ୍ଵ  ସଂଶୁଦ୍ଧିଃ  ….. “ 

 ଯିଏ ‘ ନିର୍ଭୟ ‘ – ସେ ତାର ପ୍ରତ୍ୟେକ  କର୍ମ ପ୍ରତି ସଚେତନ ।  ‘ ନିର୍ଲୋଭ ‘  ହେଲେ ହିଁ ସେ ‘ ନିର୍ଭୟ ‘ ରହିପାରିବ । ‘ସତ୍ୟ ‘ କହିଲେ ହିଁ ସେ ‘ ନିର୍ଭୟ ‘ ରହିପାରିବ । 

ଏ ‘ ସ୍ୱାଧୀନତା ‘ ଏମିତି ଏକ ସ୍ୱାଧୀନତା – ଯାହାକି ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ହାସଲ କରିବାକୁ ପଡିବ – ନିତ୍ୟ ନିରନ୍ତର ଚେଷ୍ଟାରତ ରହି ।  ବୋଧହୁଏ ଏତିକକୁ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ସାଧନା କୁହାଯାଏ । 

ଭଗବାନ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସଦ୍–ବୁଦ୍ଧି ଦିଅନ୍ତୁ , ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସ୍ୱାଧୀନ କରନ୍ତୁ । ଦେଖିବେ , ଭାରତମାତା  କସ୍ମିନକାଳେ ଆଉ ପରାଧୀନ ରହିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିବନାହିଁ – ପୁନଶ୍ଚ ଭାରତ ମା’ ଆମର  ଅନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଦିଗବାରେଣୀ ଭାବେ କାମ କରିବ। 

ସ୍ୱାଧୀନତାର ସନ୍ଧାନରେ  …….